ساس های تختخواب، کک ها، شپش ها، کنه ها و هیره ها:

بندپایان و بیماری های منتقله

 

ساس های  تختخواب، کک ها، شپش ها، کنه ها و هیره ها:

 

* اکتوپارازیت هایی(انگل های خارجی)  که روی بدن، لباس و یا تختخواب زندگی می کنند.

* بیماری های منتقله:

1- تیفوس همه گیرو تب راجعه همه گیر(شپش بدن)

2- طاعون وتیفوس موشی(برخی کک ها)

3- بیماری لایم، تب راجعه اندمیک و بسیاری از بیماری های ویروسی(کنه ها)

4- تیفوس بوته زار(هیر ه های گزنده)

5- ساس ناقل احتمالی هپاتیت B و بیمار یهای خونی است.

 

مگس ها:

 

*  شامل مگس خانگی(موسکا دومستیکا)، مگس فضولات(موسکا سوربنز) و مگس های گوشت(کالیفریده) هستند

* این حشرات با تغذیه از روی مواد غذایی و مواد دفعی عوامل مختلف بیماری زا را منتقل می کنند.

* علاوه بر مگس خانگی، تعدادی از گونه های دیگر مگس با محل زندگی انسان ها سازگاری یافته و همان مشکلات را ایجاد می کنند.

* بیماری هایی که ممکن است مگس ها به انسان منتقل کنند عبارتند از:

1- عفونت های دستگاه گوارش(دیسانتری، اسهال، تیفویید، وبا و عفونت های کرمی خاص)

2- عفونت های چشمی(مانند تراخم و همه گیری ورم ملتحمه)

3- عفونت های پوستی خاص(مانند یاز، دیفتری جلدی، بعضی از قارچ ها و جذام) و فلج اطفال

 

سوسری ها(سوسک های حمام و آشپزخانه):

 

* به دفع مدفوع روی غذا عادت دارند.

* از دهان و غددی که منافذ آن ها در پوست باز می شوند ماده ی نامطلوبی ترشح میکنند که در مسیر رفت وآمد و منابع غذایی ایشان بوی ماندگار ناخوشایندی ایجاد می کند.

* این حشرات از مدفوع و غذای انسان استفاده می‌کنند.

* این حشرات حاملان قطعی(ناقل مکانیکی) یا مشکوک عوامل بیماریزای  زیر می باشند:

اسهال، دیسانتری، وبا، جذام، طاعون، تب تیفویید و بیماری های ویروس مانند فلج اطفال

علاوه بر آن تخم کرم های انگلی را حمل کرده و میتوانند موجب واکنش های آلرژیک از جمله: ناراحتی های پوستی، خارش، تورم پلک ها و ناراحتی های جدی تنفسی شوند.

 سم پاشی

* لزوم سمپاشی در منازل و برخی اماکن یکی از مواردی است که این روزها زیاد مطرح می شود این امر در مبارزه با حیواناتی نظیر سوسک(سوسری)، ساس، موش و امثال آن ضرورت پیدا می کند.

* تخصص همراه با تجربه در این امر مهم با توجه به در معرض خطر بودن افراد و اثرات زیان بار سموم از اهمیت بالایی برخوردار است. متاسفانه مصرف بی رویه سموم توسط افراد غیر متخصص و غیر علمی اثرات زیانباری بر روی انسان ها و محیط زیست آن ها داشته و عدم شناخت سموم و اثرات انها باعث مقاومت حشرات و بندپایان به سموم در محیط شده است که می تواند باعث سونامی سرطان در جوامع شود. دقت داشته باشید از بین بردن حشرات و بندپایان فقط در این امر ملاک کار نمی باشد بحث نحوه صحیح استفاده از سموم با توجه به نوع محیط و افراد متفاوت می باشد

* مهمترین نکته ای که در اینجا مطرح می شود این است که افراد نا آشنا با استفاده از سموم غیر مرتبط  سلامت خانواده ها بخصوص کودکان، کهنسالان، خانم های باردار و بیماران قلبی – کلیوی و ...را با خطر مواجه می کنند. استفاده از سموم غیر استاندارد خطراتی نظیر سقط جنین، مشکلات پوستی، عصبی و تنفسی را به همراه خواهد داشت.

* در حال حاضر یکی از اقداماتی که در مبارزه با حشرات موذی انجام می شود، استفاده از سموم شیمیائی است، افراد غیر حرفه ای با تهیه سموم از عطاری ها وسم فروش ها بدون توجه به نوع حشرات مورد نظرو دوز مصرفی و یا پیروی از دستورالعمل های اشتباه، علاوه براین که به سلامت افراد خانواده آسیب می رسانند بلکه حشرات مورد هدف را به اینگونه سموم مقاوم می کنند.

بسیاری از سم های موجود در عطاری ها وسم فروشی‌های غیر معتبر، سموم گیاهی درجه پائین ومحتوی مواد دکلره و از خانواده "ددت" هستند که تا 40سال درمحل باقی می مانند. برای انجام یک مبارزه علمی و اصولی با حشرات موذی باید به یک شرکت سمپاشی منازل که دارای مجوز از وزارت بهداشتمی باشد، مراجعه کنیم،

 

 در پایان ذکر چند نکته ضروری است

 

* متاسفانه ما برای خرید لباس و ... دنبال بهترین‌ها و برند‌های خاص می گردیم ولی در موارد بهداشتی با هزینه بسیار پایین در سال مشکل داریم.

* بایستی بدانیم در زمینه استفاده از سموم به صورت غیر تخصصی ممکن است به مسمومیت های شدید و حتی مرگ نیز منجر گردد( توجه به آمار سالیانه مرگ بر اثر استفاده از قرص برنج ).

* بعضی از سموم با توجه به اثر افزاینده و کاهنده نسبت به هم را نمی توان با یکدیگر استفاده کرد.

 

مهدی انجم روز

کارشناس ارشد حشره شناسی پزشکی مبارزه با ناقلین

دانشگاه علوم پزشکی تهران